Slippertje 74: Projectmanagement, boeddhisme en stilte retraites met Roel Smelt

YES! Het is weer tijd voor een hagelnieuw Slippertje, deze week is Roel Smelt te gast! Roel Smelt is geboren en getogen in Twente, studeerde technische bedrijfskunde en filosofie en daarna ging hij het bedrijfsleven in en kwam tot de conclusie dat de theorie heel anders is dan de praktijk.

Bestudeerde daarna de boeken van Goldratt en begon voor zichzelf in het projectmanagement. Hij kreeg niet zijn antwoorden uit de Westerse filosofie en raakte gefascineerd door het Boeddhisme. Roel deed zelf veel meditatieretraites, zelfs van 30 dagen in totale stilte en organiseert nu ook zelf meditatieretraites.

Verder vertelt Roel Smelt onder andere over:

- Hoe hij opgroeide in Rijssen
- Zijn revalidatie van 1,5 jaar en hoe hier mentaal mee omging op 7-jarige leeftijd
- Op welke manier zijn ogen geopend werden tijdens zijn studie
- De verschillen tussen theorie en praktijk in het bedrijfsleven
- Hoe hij zijn eerste stilte retraite ervaarde
- Westere filosofie en Boeddhisme
- Én wat de waarde van het leven is

Laten we snel gaan luisteren naar de verhalen van Roel Smelt, Let's Go!

Podcast transcriptie

Bas:     Yes, vandaag in de Ondernemen op Slippers podcast the one and only Roel Smelt. Hij is geboren en getogen in Twente, studeerde technische bedrijfskunde en filosofie en daarna ging hij het bedrijfsleven in en kwam tot de conclusie dat de theorie veel anders is dan de praktijk. Bestudeerde de boeken daarna van Goldratt en begon voor zichzelf in het projectmanagement. Hij kreeg niet zijn antwoorden uit de Westerse filosofie en raakte gefascineerd door het Boeddhisme. Deed zelf veel meditatieretraites, zelfs van 30 dagen in totale stilte en organiseert nu ook zelf meditatieretraites. Roel, welkom.

Roel:     Dank je wel.

Je schuift je shit opzij, en voelt je vogelvrij, je runt je business op je slippers en dat maakt je blij.

Je droom is werkelijkheid, bent van de stress bevrijd. Je kraakt de code van het leven met zekerheid.

Bas:     We zijn van de stress bevrijd.

Roel:     Dat hoop je dan.

Nog maar 3 maanden te leven..?

Bas:     Ja, welkom Roel. Eerste vraag die ik altijd stel is wat zou je doen als je nog drie maanden te leven hebt?

Roel:     Oh, zou ik direct gaan mediteren. Als ik nu, ja, dan zou ik denk ik direct in Thailand of zo of Myanmar een retraitecentrum opzoeken.

Bas:     En daar drie maanden stil gaan zitten.

Roel:     Ja, natuurlijk ik heb ook met, ik heb een familie en kinderen dus absoluut wil je die ook meenemen in het proces. Ik bedoel de mensen die je dierbaar zijn. Dus dat moet je praktisch maken, maar als ik gewoon even het praktische weghaal dan wil ik zoveel mogelijk bij het liefst met de monniken mee zitten en zoveel mogelijk in het nu zitten.

Bas:     Oh wow.

Roel:     Ja.

Bas:     Bijzonder antwoord, maar we gaan er door je verhaal achter komen waarom je dit antwoord geeft.

Roel:     Ja.

Bas:     Want nou ja, je groeide op in Twente.

Roel:     Ja.

De jeugd van Roel Smelt

Bas:     Hoe zag je jeugd eruit? Hoe heb je dat ervaren?

Roel:     Ja, was eigenlijk een beschermde omgeving. Rijssen is een streng gereformeerd stadje waar mensen inderdaad veel naar de kerk gaan. We hadden de mazzel dat mijn vader had een fotozaak en mijn moeder had een kapsalon en we leefden middenin het dorp, in het stadje en dat betekende dat we daar ook, dat was ook een soort cordon waar ik mij vrij voelde. Dus we zaten gewoon in een winkelstraat, leuke buren daar, maar het was echt wel ondernemersgezin. Dus we hadden een winkel altijd open, we stonden altijd aan, we hadden altijd kleren aan, schoenen aan. Dat is nu wel echt heel anders merk ik, maar het was voor mij echt normaal dat er altijd een winkeldeur open stond en daar heb ik ja, prima opgegroeid, ik had daar een prima jeugd. Ik ging daar in het plaatsje daarnaast ging ik naar school en het meest leuke vond ik nog dat wij naast ons huis zat een discotheek waar iedereen 20 kilometer van verre met bussen aangesleept op zaterdagavond ging dansen en het was bij mij gewoon naast. Dus ik kon gewoon thuis plassen, dat vond ik echt wel leuk.

Bas:     Vanaf welke leeftijd ging je naar die discotheek dan?

Roel:     Nou, in dat soort omgevingen begint dat al op je 13e.

Bas:     Ok.

Roel:     Tegenwoordig kun je je dat niet meer voorstellen, maar je mocht er dan eigenlijk pas in met je 16e, maar ze lieten iedereen toe dus ja, ik liep daar rond.

Bas:     Je liep gewoon te high-fiven met de uitsmijter en je mocht doorlopen.

Roel:     Ja, die vond dat wel, dus daar heb ik wel veel plezier aan beleefd. Dus ik vond dat echt wel, ik vond het echt wel leuk. Maar het was wel echt een ja, wat dat betreft echt een Twentse disco dus het was gewoon bier gooien en dat soort dingen.

Op kamers tijdens studie

Bas:     Ja, lachen man, lachen. Maar toen daarna ben je toen je bent gaan studeren ben je, woonde je toen nog thuis, ben je op kamers gegaan of?

Roel:     Snel op kamers. Dus ik studeerde atheneum dichtbij en toen gingen we naar technische bedrijfskunde studeren, Universiteit Twente met een paar jongens van die school en toen hadden we eigenlijk vrij snel een kamer gevonden. In die tijd was dat nog betaalbaar. Toen zat ik in Enschede op een klein straatje in eigenlijk een gewoon woonhuis met een paar kamers, maar dat was gewoon klassiek leuk studeren. Dus we gingen daar naar de universiteit, we deden daar onze vakken, we studeerden ook wel, we waren echt wel hard aan het studeren en voor mij was het ook wel altijd wel geweest ik was wel gedreven om direct de eerste jaren te laten zien of voor mijzelf te laten zien vooral voor mijzelf of ik het kon halen. Dus het propedeusejaar heb ik gewoon in een keer kunnen halen en doordat ik dat deed had ik zoiets van ok, blijkbaar kan ik dit en toen heb ik filosofie erbij kunnen doen. Dus ik heb daar wijsbegeerte heette dat toen van wetenschap, technologie en samenleving en dat heb ik als ja, als studie erbij gedaan. Dus technische bedrijfskunde ging relatief makkelijk voor mij en die filosofie was dan met zes mensen hele gekke boeken lezen. Hè, ik ben er ook wel van geschrokken. Toen ik 21 was kregen we in een trimester echt wat heftige filosofen in een keer en toen ben ik daar ook wel zo’n existentiële crisis heb ik daarvan gehad, dat ik echt niet meer geloofde in niets meer want de wetenschap was verzonnen, de hele wereld was verzonnen, we weten niet eens hoe wiskunde in elkaar zit dus voor mij gingen alle fundamenten van mijn leven die stortten op dat moment wel in.

Bas:     Oh wow, je krijgt eigenlijk een hele andere kijk op de wereld dus doordat je de filosofie ging bestuderen.

Roel:     Ja, ik schrok daar wel van. Ik schrok echt zo van ok, alles wat we doen, wetenschap, alles en alles waar ik in geloofde, de aarde is rond en dat soort zaken, misschien zijn ze allemaal niet waar en dat gaf mij wel zo’n ja, zo’n diepe crisis van hè, wat is dit nu eigenlijk? Moest ik echt wel doorheen werken en mijn moeder heeft me daar ook goed bij geholpen en maar op een gegeven moment was het letterlijk, ik kan me nog herinneren dat ik op een gegeven moment mijn veters strikte en ok, ik weet weer iets wat ik kan doen en waar ik op kan bouwen, zoals mijn veters strikken ok, dat snap ik, dat is iets van mij, ja, heel simpel, maar en toen begon ik daar weer een leven op te bouwen, maar dat heeft mij wel sterk beïnvloed want dat betekent voor mij van ok, als er niets vaststaat en niets echt te weten is, hoe kun je dan met elkaar samenleven? Hoe kan ik dan bestaan, hoe kan een ander dan bestaan en voor mij heeft dat heel erg de deuren geopend veel meer naar ook destijds NLP hè, dus destijds Ratelband was dat, maar natuurlijk in Amerika ook Tony Robbins. Die zeiden subjectief realisme, subjectieve wereld, we geloven alleen maar iets omdat we dat tijdelijk even met elkaar afspreken. We spreken een gemeenschappelijke taal en omdat we een gemeenschappelijke taal spreken kunnen wij samen samenleven. Nou, en die wereld die heb ik wel omarmd, heb ik ook verder bestudeerd, NLP heb ik toen ook verder bestudeerd. Ik denk nou ja, daar kan ik wat mee en daar kan ik verder mijn vaardigheden op bouwen en met die vaardigheden ben ik ook het bedrijfsleven ingestapt.

Bas:     Wow. Een bekende uitspraak van Steve Jobs is die zegt everything you call life is made up by people, they were no smarter than you. In andere woorden, alles wat jij het leven noemt is bedacht door andere mensen die niet veel slimmer zijn dan jezelf. Dat is ook misschien wel die filosofie dan van wat is nou het leven of wat wij het leven noemen, hoe ziet dat eruit, whatever. Dus daar kun je natuurlijk eindeloos over filosoferen.

Roel:     Ja, maar je hebt daar helemaal een punt, en tot op de dag van vandaag hè is voor mij het nog steeds zo ja, alles is een subjectieve werkelijkheid, een subjectieve realiteit die even bestaat en dat betekent dus voor mij ook dat, voor mij wordt het nog steeds helderder, maar daar komen we zo bij het Boeddhisme ook op, de hele wereld is alleen maar verzonnen. We hebben alles, het ik, alles, mijn naam, alles is alleen maar een verhaallijn in mijzelf. Dus ik trek het nog veel verder door dan ik toen eigenlijk heb beseft.

Bas:     Ja, maar wat ik in de normale wereld zie is eigenlijk gewoon dat veel te weinig mensen hun stoute schoenen aantrekken dat ze hun eigen kijk op het leven geven en die leven. Hè, ze leven eigenlijk volgens hoe anderen vinden dat ze het moeten leven, laat ik het zo zeggen. Whatever dat is. Dat noemen ze vaak het boekje.

Roel:     Ja, maar dat is iets en dat zie ik heel veel hè, dus als we naar patronen van mensen kijken dan kun je denk ik een groep mensen zien die leven het leven van een ander. Die leven dus het ego van een ander omdat een ander vindt dat die dat moet doen. En als je kind, jong bent dan is dat ook vrij normaal. Je ouders die geven je wat mee en dat probeer je te leven en in een normaal proces zou je kunnen zeggen in je adolescentie of als je net gaat studeren dan ga je op jezelf staan, letterlijk, en dan word je dus iets wat jij zelf wil worden. En heel veel ondernemers die herkennen dat want die zijn iets gaan doen wat ze zelf heel graag willen. Nou, dat proces vind ik wel heel erg mooi en ik had de mazzel op mijn 7-jarige leeftijd kwam ik in een rolstoel terecht. Ik had iets met mijn heup, niets ernstigs, maar ik moest wel behandeld worden dat ik even uit huis geplaatst werd voor 1,5 jaar en dat gaf mij de mogelijkheid om in een keer niet meer het leven van mijn ouders te leven, wat eigenlijk dan normaal is, maar ik mocht mijn eigen leven kiezen, op hele jonge leeftijd. Ik ging heel veel lezen, ik kon net lezen maar ik kreeg heel veel boeken te lezen en ik kan als ik daarop terugkijk kan ik zeggen dat ik vanaf mijn zevende altijd mijn eigen leven heb geleefd. Ik weet nog dat ik op 10-jarige leeftijd naar de bank liep om een bankrekening te openen. Mijn ouders wisten daar niet eens van. Ik had een zelfstandigheid ontwikkeld die eigenlijk wat te jong was, maar ik heb, voor mij heeft dat denk ik niet negatief uitgepakt en ik heb altijd daardoor mijn eigen leven geleefd. Ik denk op 14-jarige leeftijd was ik al bij de Kamer van Koophandel geweest van hoe moet je een bedrijf starten en zo, dus ik was daar op hele jonge leeftijd was ik daarmee bezig om mijn eigen leven neer te zetten. En dat heb ik altijd wel als heel positief ervaren voor mijzelf en ik ja, iedereen gun ik eigenlijk van joh, vind jezelf, word een ondernemer of doe datgene wat je leuk vindt, maar ga alsjeblieft niet het leven van een ander leven.

Bas:     Ja.

Roel:     Maar to be honest, heel veel mensen om je heen zul je gewoon zien dat ze vaak toch het leven van anderen leven.

Bas:     Ja, maar dat heeft ook veel te maken met zelfvertrouwen. Waar haalde jij op die jonge leeftijd al zoveel zelfvertrouwen vandaan dat je zeg maar je eigen leven ging leiden.

Roel:     Dat is een goede vraag hoor. Ik respecteer mijn vader daar ook altijd wel in en dat vind ik nog steeds mooi en ik denk daar vaak aan terug nu ik zelf kinderen heb. Mijn vader liet me altijd eigenlijk allemaal aan volwassen dingen zitten. Ik weet nog op 9-jarige leeftijd had ik een 27MC bakkie, dat was destijds was dat een dingetje daar kun je mee praten.

Bas:     Dat is zo’n ding waar ook de vrachtwagenchauffeurs mee in de auto van hallo.

Roel:     Ja, je had een avatarnaam dus ik heette toen Kruimeltje en dan nou, Kruimeltje, dus ik zat als 9-jarige jongen zat ik hallo, hallo, standby of kanaaltje standby weet ik veel, en dan moet je een kanaaltje vinden. We gaan samen naar kanaaltje 18. Tegenwoordig zou je het niet meer durven dat ik met een volwassen vent praat jij dus waarover. Dat is ondenkbaar op deze tijd maar mijn vader liet mij dat doen. Dus met mijn vader stond ik op het dak van het huis om een antenne te installeren op het dak hè.

Bas:     Ja.

Roel:     Op dit moment zou ik het niet voor elkaar krijgen. Dus mijn vader liet me heel veel dingen doen. Ik weet dat ik toen ik 14 was liet mijn vader mij direct een computer kopen en die zei ok, dan gaan we dat wel verkopen in de winkel en dan kun jij de jouwe daarvan bekostigen. Dus ik kreeg heel snel een computer in mijn handen. Dat vond ik echt wel mooi aan mijn vader dat hij me altijd, ik kan me ook nog een verhaal herinneren, was veel jonger nog, hij nam een camera mee naar huis, dat was toen nog een hele ouderwetse met zo’n stukje tape erin en zo en ik weet dat ik op eerste of tweede Paasdag dat ding uit mijn handen liet vallen en mijn vader die liet me dat doen en die zei van ok, dan weet je nu wat het is, dat ding is stuk en dat lossen we wel weer op. Doordat ik op hele jonge leeftijd aan volwassen dingen mocht zitten kreeg ik het zelfvertrouwen van ok, ik mag er dus mee spelen, ik mag er dus mee doen en ik ben beschermd om ermee te mogen omgaan. En sindsdien heb ik volgens mij nooit meer wat uit mijn handen laten vallen. En dat vertrouwen dat ik van mijn ouders daarin kreeg om op jonge leeftijd gewoon met volwassen dingen te mogen spelen dat heb ik nog tot op de dag van vandaag. Ik kan me niet voorstellen dat je met speelgoed wil spelen van kinderen, je wil juist met volwassen dingen spelen. En tot op de dag van vandaag heb ik dat ik wil het liefst spelen met alle dingen van de toekomst, die dingen die op ons af gaan komen. Dat heeft me wel echt een forwarded mind gegeven.

Bas:     Juist, maar volgens mij ben je ook een technologie freak zeg maar, dus ja, de kinderen hebben ook al de VR-bril op en weet ik het allemaal wat voor fratsen zeg maar.

Roel:     Ja, je moet je voorstellen als je een fotozaak hebt, elke paar dagen kwam er weer een doos met spullen binnen en ik maakte ze altijd open. Ik stond ze met een stanleymes open te maken en als er een camera binnenkwam dan drukte ik op alle knopjes en ik wist waar ze voor waren.

Bas:     Ja.

Roel:     Dus als een klant binnenkwam, moet je je voorstellen, er komt iemand binnen van 30, 40 jaar en mijn vader en die klant vroeg waar is dat knopje voor dan werd ik erbij gesleept van waar is dat knopje voor?

Bas:     Dat weet Roel wel.

Roel:     En dat is tot op de dag van vandaag is dat zo. Ik ben nog steeds de helpdesk voor everybody, maar ja, dat krijg je dan.

Bas:     Ok, dus we kunnen eigenlijk een beetje concluderen dat je dus redelijk veel zelfvertrouwen hebt gekregen doordat je eigenlijk veel mocht en dat je gewoon met volwassen dingen mocht spelen als kind en dat je daardoor zelfvertrouwen hebt gekregen.

Roel:     Deels.

Zelfvertrouwen, vrijheid en controle

Bas:     Deels, dat je die vrijheid hebt gekregen. Kijk, ik bedoel tuurlijk, als je veel gepest wordt als kind of wat dan ook dat is vaak ook een soort van deuk in het zelfvertrouwen op die leeftijd al en als je een beetje pech hebt neem je dat mee de rest van je leven. Had je daar geen last van?

Roel:     Nou, maar er speelt een ander element mee, maar dat is wel wat ik vroeg meekreeg omdat ik denk ik ook in die rolstoel had gezeten.

Bas:     Ja, gaan we het zo over hebben.

Roel:     Ja, maar ik zocht ook uit altijd heel snel of ik in het systeem paste. Dus ik zorgde heel snel dat ik niet outcast was voor het systeem. Dus ik was niet altijd het middelmatige type, maar wat ik net al zei over de universiteit, ik zorgde het eerste jaar dat ik mijn propedeuse haalde. Als ik dat had dan was ik safe. En wat ik op school ook deed op de middelbare school, ik zorgde dat ik even alle vakken onder controle had, dus ik besteedde eigenlijk heel veel tijd in het begin van het jaar aan ok, ik ga heel veel huiswerk doen want dan weet ik of ik controle heb en dan heb ik vrijheid om te doen wat ik wil en ik kreeg ook die vrijheid vaak van leraren. Met hun mocht ik dan deed ik hoe heet het, Sinterklaas organiseren en dat soort dingen. Ik kreeg heel veel vrijheid op school omdat ik liet zien dat ik wel controle over de vakken had en tot op de dag van vandaag merk ik dat dat wel een ding van mijn eigen leven is, ik wil eerst kijken of ik het snap en of ik het onder controle heb want dat geeft mij vrijheid om te doen wat ik mag doen. Dus ik probeer niet te vechten tegen het systeem, maar juist met het systeem mijn vrijheid te creëren en dat heb ik op jonge leeftijd als een soort hack wel gevonden ja.

Lange revalidatie en rolstoel als 7 jarige

Bas:     Interessant. Je noemde net tussen neus en lippen even rolstoel. Hoe ben je in een rolstoel terecht gekomen?

Roel:     Nou ja, ik liep op mijn zesde liep ik hartstikke mank. Ik had er geen pijn aan of zo en mijn ouders die kregen van de dokter het advies van geef hem maar een schop onder de kont, het gaat wel over en dat soort zaken. Die wisten het ook niet. Totdat mijn moeder een keer zei goh, moeten er toch niet eens een keer röntgen gemaakt worden en toen bleek dat ik de ziekte van Perthes had.

Bas:     Perthes.

Roel:     Carl Perthes, Calvijn en nog een gastje. Maar die hadden tegelijkertijd uitgevonden dat de heupkop van kinderen weleens de bloedvaten kunnen afsterven.

Bas:     Afknellen.

Roel:     Ja, afsterven.

Bas:     Afsterven.

Roel:     Ze sterven af en dat betekent dat die heupkop niet meer groeit en eigenlijk zwak wordt en dat bot afbrokkelt.

Bas:     Oh.

Roel:     Als je dat niet behandelt dan wordt die kop kleiner en dan heb je eigenlijk een slechte heupkop. Maar ze kwamen erachter als je die dus gewoon een tijdlang, maar dan moet je je voorstellen echt 1,5 jaar, uit de heupkop houdt dan groeit dat vanzelf weer aan. Dan gaan die bloedvaten herstellen en komt die kop weer terug. Maar het is een hele Spartaanse methode want dat betekent dat je in een keer uit huis wordt gehaald en naar een revalidatiecentrum wordt gebracht op 7-jarige leeftijd. Dus mijn zoontje die is op dit moment die leeftijd dus die gaat in een keer uit huis en mijn ouders mochten drie keer per week op bezoek.

Bas:     Daar zat jij.

Roel:     Daar zat ik.

Bas:     Op 7-jarige leeftijd.

Roel:     Ja, op 7-jarige leeftijd.

Bas:     In een rolstoel.

Roel:     In een rolstoel, en ook nog een hele gekke rolstoel want je benen zitten wijdbeens en er hangt 1,5 kilo per been aan.

Bas:     Nee joh.

Roel:     Om te zorgen dat die heupkop eruit blijft. Het is perfect genezen dus hè, gisteren hebben we nog getennist dus dat lukt goed.

Bas:     Ja.

Roel:     Maar en hij schijnt ook helemaal normaal te zijn dus als ze daar nu weer röntgen van maken heb ik een goede heupkop. Maar tegenwoordig doen ze dat ook niet meer. Als nu kinderen Perthes hebben de psychologische effecten voor kinderen schijnen, en voor ouders, is dus dramatisch dat ze tegenwoordig veel meer operaties doen. Maar eigenlijk zijn de, is alleen het resultaat dan veel slechter. Dat terzijde, ik kwam erin, natuurlijk is het dramatisch met je ouders, je ziet ze maar een paar keer. Mijn vader had verdorie een fotozaak dus die kon op zaterdagmiddag helemaal niet langskomen want dat is het drukste moment van de winkel. Dus dat is, wat dat betreft heeft het dramatische gevolgen. Maar voor mij pakte het denk ik goed uit want ik ontwikkelde daar heel vroeg mijn zelfstandigheid. Ja, die waar ik wel heel veel lol van heb gehad.

Bas:     Ja, ik was al hardop aan het nadenken, ik denk het kan twee kanten uit gaan, of je krijgt er juist een deuk door in je zelfvertrouwen en je zelfstandigheid, maar bij jou ging het juist de andere kant uit.

Roel:     Ja, ik denk dat een paar elementen daar meespeelden. Mijn moeder, echt een ja, een moeder-moeder, dus heel veel liefde, die was er altijd en mijn oma was ook altijd mee en mijn oma heb ik na die tijd ook heel veel mee, toen ik 10, 11 jaar was, was ik heel vaak bij mijn oma op bezoek en daar bespraken we altijd het wereldnieuws en dat soort zaken. Dus op hele jonge leeftijd besprak ik met haar dus wat er maar gaande was in de wereld. Zij luisterde alleen maar naar de radio en we bespraken alles. Godsdienst, whatever. En met mijn oma heb ik, dat was ook eigenlijk een soort onvoorwaardelijke liefde waar ik altijd terecht kon, waar ik gewoon kon doen, ik kon mijzelf zijn en voor mij was dat een hele diepe ervaring en laatst was ik daar ook nog op aan het reflecteren een week geleden. Ja, mijn oma heeft mij ook heel erg het gevoel gegeven van dat ik gewoon mocht zijn wie ik wilde zijn dus dat was wel een extra bevestiging van je mag zijn wie je wil zijn, die zelfstandigheid mag er zijn en dat heeft daarbij wel geholpen. Dus ik denk als je dat niet zou hebben of je zou een familie hebben die, een vader en moeder die heel druk zijn, die hun eigen leven moeten voeren ja, dan kan ik me ook voorstellen dat je er op dat moment best wel een tik van krijgt. En één ding, maar goed, dat verhaal kennen we ook, mijn benen moesten na die tijd weer leren lopen. Dus mijn mond was goed, ik kon goed kwebbelen, ik kon goed, mijn ratio was goed, ik kon dingen voor elkaar krijgen met mijn mond, maar lichamelijk kon ik niks. Met voetballen kon ik niks, met sporten deed ik niks. Maar goed, daar speelde ik maar de clown en tot op de dag van vandaag vind ik het lastig. Maar daar komt het vandaan dat ik eigenlijk sporten gewoon de rest van mijn leven heb overgeslagen.

Bas:     Doordat je in die rolstoel hebt gezeten en wat er daar gebeurd is.

Roel:     Daarna was het onhandig want ik kon het eigenlijk niet.

Bas:     Ja, toen had je een soort van achterstand.

Roel:     Ja.

Bas:     Ja, ja.

Roel:     Van sla maar over.

Bas:     Je zei net iets heel krachtigst, je mag zijn wie je wil zijn. Ik denk dat dat mega krachtig is, zeker in deze tijd en dat dat geaccepteerd wordt. Het is ook wat je zegt, als jij bent wie je wil zijn maar jouw omgeving vindt jou een rare vogel, whatever, weet je, dat zet jou weer op het denken van ok, mag ik dan niet zijn wie ik wil zijn? Maar als jouw omgeving jou de ruimte geeft om te zijn wie je wil zijn, ja, is dat misschien wel--

Roel:     Nee, dat was echt met mijn oma was dat heel duidelijk het geval dat zij dat heel duidelijk, nou ja, mijn oma was zelf een gek type, was echt een Amsterdamse, kwam echt uit Amsterdam, tijdens de oorlog omdat daar geen eten was, was ze naar Twente gekomen, maar die liep met zo’n getoupeerde kop heel hoog, zag er niet uit, had altijd hele gekke jaren ’70--

Bas:     Die was ook echt wie ze wilde zijn.

Roel:     Ja, die wist ook wie ze wilde zijn en reed in een Dafje rond en zo en met handschoenen aan. Het zag er altijd niet uit. Dus dat was ook een rare. Dus dat was voor mij wel altijd het gevoel van ja, je mag dus een weird duck zijn. En dat heb ik ook altijd zo gevoeld van ik merk dat ik nog steeds tot op de dag van vandaag me niet zoveel aantrek wat andere mensen van me vinden, dat zal wel, dus ik doe mijn eigen ding.

Bas:     Ja, ik denk dat is ook heel krachtig, je hebt een soort van maar ja, je moet er niet mee bezig zijn wat andere mensen van je vinden en een soort van olifantenhuidje daarvoor creëren en dan leef je van binnen je eigen leven tussen haakjes.

Roel:     Ja, natuurlijk en tegelijkertijd wat ik eerder al aangaf maar niet tegen het systeem zijn, niet anarchistisch, juist met het systeem mee bewegen. Zorg dat je het systeem ook wel te pakken hebt want anders ben je alleen maar met weerstand bezig.

Start in het bedrijfsleven

Bas:     Ja, ja, ik snap het. Cool. Maar toen dus technische bedrijfskunde, filosofie gestudeerd. Allebei afgemaakt?

Roel:     Nou, filosofie heb ik niet afgemaakt.

Bas:     Je hebt een beetje een side--

Roel:     Nou, je moest er dan een scriptie voor schrijven en ja, ik was al zes jaar bezig en destijds kreeg je zes jaar en ik had wel zin om naar het bedrijfsleven te gaan. Ik had net een klus bij de Nederlandse Spoorwegen gedaan. Ik was daar bezig met zelfsturende teams, dat vond ik wel heel leuk. Ik had echt hele leuke professoren, ik had een filosoof in mijn team zitten en een psycholoog en een bedrijfskundige en ja, ik vond het op dat moment ook wel welletjes en ik raakte ook niet helemaal aan op de Westerse filosofen. Ik kon daar niet mijn draai in vinden. Ik vond het een leuke intellectuele uitdaging, maar het is niet dat ik daar nou heel warm van werd. Maar het denken vond ik hele leuk dus het hoefde voor mij niet, maar wat ik wel heel leuk vond dat trok me altijd wel, is om het bedrijfsleven in te trekken dus ja.

Bas:     En waar begon je, ja, een carrière?

Roel:     Nou ja, de Nederlandse Spoorwegen was de eerste dus ik zat in Rotterdam waar nu dat mooie station staat, maar dat was toen een heel lelijk ding en ik had bedacht met de rayonmanager van weet je, wat zou het toch mooi zijn als de conducteur en de machinisten met elkaar zouden praten en een werkoverleg zouden hebben. En ik geloof tot op de dag van vandaag dat ze dat niet hebben. Dus je hebt rode pakjes en blauwe pakjes en die praten niet met elkaar. Als je die in de kantine ziet zitten dan zitten ze aan aparte tafels. Destijds, ik weet niet of het nog zo is. En dat betekent dat ze het ook niet met elkaar bespraken als ze een treinrit gingen doen. Er was geen werkoverleg. En ik had zoiets bedacht nou ja, als je nou met elkaar een soort systeem maakt dat je met elkaar overleg hebt en met elkaar bespreekt wat je tegenkomt, misschien gaat het dan wel beter op die treinen. Dat kon ik ook aantonen, had ik ook onderzoek, een klein onderzoekje naar gedaan. Maar dat werd om zeep geholpen door de vakbond en door het hogere management van de NS. Die wilden niet dat ze met elkaar spraken want dat bracht namelijk de verhouding die ze hadden aan de vakbondstafel in gevaar. Dus de NS is tot op de dag van vandaag voor mij een verzuilde organisatie die altijd die verzuiling zelf in stand houdt. Dus daar vindt nooit een, en dat heeft mij wel heel erg getekend, daar vindt dus geen synthese plaats, geen harmonie plaats, het is juist altijd een omgeving waar strijd zal moeten zijn. Binnen de NS-omgeving zal altijd om de zoveel jaar een staking moeten plaatsvinden want dat trekt meer leden aan en dat houdt die verzuiling in stand. Natuurlijk zitten daar echte goede zaken onder die opgelost moeten worden, die wil ik allemaal niet uitvlakken, maar voor mij werd het gewoon heel duidelijk dat die verzuiling en polarisatie die we vooral de laatste jaren in de maatschappij hebben gezien die is mij, die is voor mij zo vreemd. Er is maar één oplossing en dat is uiteindelijk gewoon samen een synthese vinden, harmonie vinden, oplossingen vinden die beide, door beide partijen gedragen kan worden. En dat heeft mij wel diep getekend. Volgens mij was die eerste klus wel een heel duidelijk iets van we kunnen samen tot synthese en harmonie komen, maar de maatschappij is wel de hele tijd bezig om dat af te breken.

Bas:     Ja, ja, bizar. En zoiets klinkt misschien heel erg voor de hand van laten we alle mensen binnen het bedrijf met elkaar laten praten of zo, maar dat is dan een soort van ja.

Roel:     Dat mag helemaal niet. Maar dat is nog steeds zo. Kijk maar naar de afgelopen jaren, polariserende groepen praten niet met elkaar dus er wordt geen synthese gevonden en ze vechten voor hun eigen loopgraven.

Bas:     Ja, er vindt geen synergie plaats.

Roel:     En ik zeg niet dat de een of de ander gelijk heeft, maar je moet samen tot een synthese komen, tot een hoger harmoniserend model.

Bas:     Ja, en na de NS?

Roel:     Ja, toen ging ik bij een IT-club werken, toen kwam ik echt in de IT terecht. Destijds werd ook al software ontwikkeld en daar leerde ik dat alle theorieën die je had geleerd op de universiteit niet in de praktijk toegepast werden. Dat vond ik onwijs frustrerend.

Bas:     Dat is nog steeds zo toch?

Roel:     Ja, dat is nog steeds zo.

Bas:     Laten we het daar niet over hebben dan zijn we morgen nog niet klaar.

Roel:     Ik ben er erg van geschrokken en want voor mij zijn boeken inspirerend. Ik lees daar mooie dingen in, oh, zo kun je het aanpakken en dit zo en zo, nou, dat gaan we toepassen en gaan we kijken of het werkt. Dus je probeert de code te kraken. En ik werd daar projectmanager van 40 mensen en het project duurde maar langer en werd steeds uitgesteld en mijn managers zeiden ja, dat is goed, verleng de projecten maar. Hoezo? We moeten toch doelen halen? Het moet toch op tijd af? Het project mislukte ook faliekant. Echt heel veel geld verloren voor de overheid, maar dat werd allemaal maar normaal gevonden en daar frustreerde ik mij best wel over. Ik denk hé, kan toch niet waar zijn dat het bedrijfsleven gewoon geen succesvolle methodes kent. Ze hebben daar de hacks niet gevonden die proberen we nu in de universiteit op te lossen. Nou, en toen kwam ik op een goede zondag kwam ik met een vriendin van twee vriendinnen kwam  ik bij iemand in een bootje te zitten, zo’n grachtenbootje in de Amsterdamse grachten en daar zat een man, een goede vriend van mij nu en ik vertelde mijn frustratie en hij zegt nou, weet je wat, ik ben directeur van een groot bedrijf en ik heb daar ook naar gekeken en ik ken een goede business goeroe, meneer Goldratt van de Theory of Constraints. Ok, we varen nu langs ons huis, hij woonde toen op de Keizersgracht en hij liep echt letterlijk naar binnen, zijn huis binnen en kwam met drie boeken terug in de boot, ga die maar lezen en als je het leuk vindt dan hoor ik wel dan maak maar een afspraak met mijn secretaresse. Ok, dus ik helemaal gefascineerd, boeken lezen en ik vond het geweldig wat erin stond. Dat was een Israëlische goeroe en die had echt uitgevonden hoe je nieuw projectmanagement kon doen, hoe je supply chain kon doen, hoe je marketing kon doen, hoe je financiële systemen anders kon aanpakken. Wow, en het stond er allemaal zo helder en duidelijk in, veel strakker dan ik ooit eigenlijk eerder had geleerd. Briljant. Dus ik was helemaal begeesterd en op dat moment besloot ik, ik ga voor mijzelf beginnen. Dus op dat moment, natuurlijk zat het ondernemersbloed er al in, maar ik was nu gewoon lekker aan het klussen en gewoon op de loonlijst aan het staan. Ik denk nee, ik ga voor mijzelf beginnen. Dus ik heb die vent gebeld of die, ik ben ook bij hem op een vrijdag op kantoor gekomen en ik zei ja, ik ga voor mijzelf beginnen, ik wil bezig met projectmanagement, ik zie het licht, hoe kan ik dat doen. Hij zegt nou ja, dat is een studie in Amerika die kun je volgen. Ik mijzelf ingeschreven en een maand later zat ik in een 6-weekse cursus in Amerika. Online had je nog niet dus ik zat in New Haven in een cursus. Heb ik dat geleerd. Ik heb toen met een andere vent ben ik een partnership begonnen, een wat oudere man die al wat meer ervaring had als ondernemer. We hadden een website, die waren er toen nog niet veel en we zijn gevonden toen door een bussenfabriek. De bussenfabriek is nu van VDL en die hadden een probleem, die zeiden we zijn met een nieuwe productielijn gestart met een nieuwe bus, maar we krijgen, het project loopt uit. Elk project loopt maar uit, elk project wordt alleen maar duurder.

Bas:     Ja.

Roel:     We krijgen het niet onder controle en het punt is, we moeten dat ding een keer launchen. Het heeft al zoveel miljoenen gekost, alsjeblieft, durven jullie een datum te roepen dat dat ding af is. Nou, ik had nog geen ervaring, ik had het nog nooit laten zien dat ik het kon en wij hebben op een gegeven moment geroepen nou, zoveel september gaat het lukken, een jaar later. En toen stond ik een jaar dus met het projectmanagement met een heel team stond ik dus aan de zijkant van zo’n productielijn om die voor elkaar te krijgen en we hebben op tijd de bussen geproduceerd en dat was voor mij zo’n mooi gevoel van ok, de theorie is in de praktijk te brengen. De theorie wat we bedenken kan dus in de praktijk werken. Nou, fantastisch.

Bas:     Vet.

Roel:     Ja, tot op de dag van vandaag, vanochtend heb ik nog terwijl ik al drie jaar geen projectmanagement meer heb gedaan, vanochtend zat ik met een vent weer die ouderwetse projectmanagementmethode op een IT-project in Spanje in te richten.

Bas:     Ja.

Roel:     Want dat liep ook niet. Nog steeds lopen projecten uit. Het hoeft niet.

Holy grail van projectmanagement

Bas:     En wat is dan de holy grail in wel de projecten, de treinen op tijd te laten rijden?

Roel:     Ja, het gaat altijd naar de theory of constraint zegt het eigenlijk al, je moet weten wat je constraint is. Je moet weten waar je kritische pad ligt. Het kritische pad is wel bekend in projectmanagement, maar je moet je kritische pad en een klein theorietje erover, wat we normaal gewend zijn om te doen dat noemen ze student syndrome, dat herkennen we ook wel. Als wij over twee maanden een tentamen moeten doen dan gaan we die vrijdag ervoor de boeken er eens bij pakken.

Bas:     Ja.

Roel:     Je begint op het laatste moment.

Bas:     Juist.

Roel:     Als jij duizend dingen te doen hebt en je hebt een volle mailbox dan zeg je al je taken die je hebt, nou, dat kost twee weken. Je gaat er niet twee weken aan werken. Aan een taak werk jij nooit volledig twee weken. Je bent aan het procrastinaten, je bent wat anders aan het doen, je doet iets. Twee weken touch time is het nooit. Hoe moet je een projectplan maken, je moet een projectplan helemaal in elkaar schuiven zodat elke taak die erop staat alleen maar touch time is. Dus dat betekent rule of thumb delen door twee. Soms is het veel meer, soms, kijk, soms moet je gewoon moet een vloertje gestort worden en dat duurt gewoon een halve dag, punt, kun je niet korter maken. Dus je moet er wel logisch naar kijken, maar de meeste projecten kun je gewoon in tweeën delen en wat doe je dan, je deelt hem in tweeën, dus een project van 10 dagen maak je 5 dagen van en daar zet je 2,5 dag buffer achter. Want er zit natuurlijk onzekerheid in dat project, maar je wilt dat iemand aan een taak begint en zeker als die op het kritische pad ligt, ik wil dat jij nu niks anders meer doet dan dit. Geen mailbox, niks anders.

Bas:     Juist, focus.

Roel:     Dus de rest mag procrastinaten, kijk ik ook niet naar want is niet kritisch, moet je wel op tijd starten, dat is alles, maar ik hou alleen maar die hele, dat kritische pad in de gaten, ik heb er een buffer achter zitten voor onzekerheid, maar dat is een gedeelde buffer in plaats van dat het in elke taak zit. Daarmee krijg je elk project onder controle.

Bas:     Ja, uiteindelijk is het toch gewoon dat ze de focus krijgen op de taken en dat je een soort van sprintjes trekt op die focus.

Roel:     Juist. Maar niet op alles want je kunt niet een heel bedrijf de hele tijd op strak zetten.

Bas:     Nee, nee.

Roel:     Dus je moet het alleen doen op, en we noemen dat hè, die heeft de hot potato of die heeft de stick of whatever, dus je maakt er iets leuks van, maar als iemand de stick heeft dat betekent dat er koffie voor die persoon gehaald wordt.

Bas:     Oh, zo.

Roel:     Alles wordt gedaan, eten, whatever, maar jij moet doorwerken.

Bas:     Want wat hij op dat moment doet is het belangrijkste voor de business.

Roel:     Dat maakt echt de einddatum uit dus en de rest vergeet je dus ook.

Bas:     Die wordt ’s avonds gemasseerd.

Roel:     Eigenlijk wel.

Bas:     Krijgt een sportschoolabonnementje erbij.

Roel:     Maar Elon Musk heeft het fantastisch laten zien. Ik denk dat sommigen van jullie wel het verhaal kennen. De Model 3 productielijn moest hij voor elkaar krijgen, hij had een sleeping bag naast het kritische punt liggen. Daar waar op dat moment de grootste problemen waren daar was ie. En dat is wat denk ik ook een goede projectmanager moet doen, hij moet identificeren waar het kritische punt ligt en daar ligt ie naast te pitten.

Bas:     Ja.

Roel:     That’s it.

Bas:     Ja, maar niet iedereen kan dat identificeren dus daar heb je soms wat hulp voor nodig.

Roel:     Dat gaat vaak fout.

Bas:     Van iemand anders.

Roel:     De meesten denken altijd dat er 100 kritische dingen zijn.

Bas:     Juist, exact.

Roel:     En wat Eli Colthard ook zei, er is er altijd maar één.

Bas:     Ja, ja.

Roel:     Ook al kun je hem niet kiezen, kies er één. Het is veel belangrijker dat je er een hebt dan dat je er heel lang over gaat doen. Maar wat wij vaak denken, ja, dit is belangrijk, dat is belangrijk en ik geef jou een duw en jij moet ook hard werken en jij moet ook maar overwerken. Dan trek je iedereen over een spanningsboog heen en dan krijg je niks rond.

Bas:     Ja, ja.

Roel:     Dat is het eigenlijk.

Prioriteiten stellen

Bas:     Ja, nou, goed, als ik nadenk over mijzelf dat is ook altijd, je bent all over the place en je denkt dat alles prioriteit heeft en je maakt je zo druk in je hoofd ook terwijl als je één ding hebt en je denkt gewoon ja, dit moet ik over 5 of over 10 dagen af hebben of over 5 of 10 weken, whatever it is, tijdspad, dat het zoveel rust geeft van this is the one thing wat uiteindelijk het naaldje het beste doet verplaatsen zeg maar.

Roel:     En dat is hoe het werkt en ik heb dat daar in een bussenfabriek gezien , ik heb het later nog eens een keer gedaan bij een heel zwaar IT-project bij de ING, heb ik ook, eigenlijk wordt dan aan mij gevraagd, wel leuk hoor, van durf jij een datum te roepen. En toen heb ik 5 december ik weet niet meer welk jaar het was geroepen, een jaar later. Toen hebben we dat ook op tijd afgekregen. Dus dat is het hypotheeksysteem van de ING hebben we toen gebouwd. En daarna heb ik het nog op andere projecten ook voor elkaar gekregen. Dus voor mij was het echt het bewijs van het is dus mogelijk om theorie in praktijk te brengen om dus hacks daadwerkelijk tot leven te brengen.

Westerse filosofie & Boeddhisme

Bas:     Ja, vet. Laten we het eens over die filosofie hebben want je kreeg je antwoorden niet uit de Westerse filosofie. Waarom niet en daarna werd het een soort van transformatie naar Boeddhisme.

Roel:     Ja.

Bas:     Nou, vertel daar eens wat meer over.

Roel:     Ja, andere tak van sport, maar voor mij zit er wel een rode lijn in.

Bas:     Ja, volgens ben je heel erg techniek, software, ja.

Roel:     Maar voor mij is Boeddhisme ook techniek. Dus toen ik het eerste boekje las, The Art of Living, de kunst van het leven geloof ik in het Nederlands, ja, en dat is een klein boekje van meneer Goenka en die kreeg ik in mijn handen, trouwens van diezelfde vriend op de Keizersgracht, die gaf me da top--

Bas:     Die heeft een grote boekenkast.

Roel:     Ja, die heeft een grote boekenkast, maar die is ook altijd wel mijn signpost geweest. Die heeft altijd op het juiste moment het juiste boek gegeven. En die gaf mij The Art of Living in het laatste kwartaal van ’99, dus net voor het millennium. Ook dat was weer zo’n moment, ik las het boekje, ik verslond het boekje in een paar dagen en er stond achterin er zijn ook retraites te volgen van 10 dagen en er zit ook een centrum in België. Ok, dus ik bellen, hebben jullie nog plek? Nou, er is net een plekje vrijgekomen, je kunt naar binnen, maar hij is wel precies met de Kerst en het nieuwe jaar van de millennium, dus naar 2000 toe. Ok, sign me up. Dus ik had het boekje net gelezen ik denk ja, dit moet ik gaan doen. Dus voor mij was dat, en ik ga er zo over uitweiden wat daar gebeurde, maar wat daarvoor gebeurde is ik was in die Westerse filosofie gedoken en wat ik daar vaak van vond is dat de Westerse filosofen veel meer sociologen waren en daar bedoel ik mee nou, belangrijke filosoof is Hegel een paar honderd jaar geleden en die heeft een hele boekenkast vol geschreven, niet door te komen spul, maar die begint zijn eerste boek met a postriori, daar bedoelt hij mee daar gaan we het niet over hebben en daar gaan we ook niet over discussiëren, is er ruimte en tijd. Pardon? Hoezo is er ruimte en tijd? Dus van mij was het zoiets de echte filosofie is nu moeten we ook vaststellen wat ruimte en tijd is, wat is dat dan? Maar die zei gewoon er is ruimte en tijd en binnen dat kader van ruimte en tijd--

Bas:     Hij neemt eerst eigenlijk zijn waarheden neemt hij meteen al aan zeg maar.

Roel:     Ja, dat deed hij.

Bas:     Terwijl je daar ook al 100 jaar over kan filosoferen of dat er daadwerkelijk is.

Roel:     Ja, en dat vond ik zo’n zwaktebod van de Westerse filosofen en toen was er een andere filosoof, Heidegger, een Duitser, en die had het heel mooi over seinsvergessenheit. Die had het over zijn, over dingen die zijn, en zijnden, dus alles wat geweest is en hij had het ook over seinsvergessenheit en hij vertelde een mooi verhaal op een gegeven moment, maar hij heeft er nooit over gefilosofeerd, hij heeft er geen boeken over geschreven. Hij zei joh, er gebeurt iets bijzonders als ik op de slopes in Zwitserland of Oostenrijk aan het skiën ben, dan kom ik in een soort flow terecht. Flow hebben we het wel vaker over hè, die Poolse professor die erover schrijft, dus hij had we zijn het zijn vergeten. We zijn dus iets bijzonders vergeten dat als we in het hier en nu zijn dat er iets bijzonders gebeurt. Hij heeft dat nooit kunnen duiden. De Westerse filosofie is niet in staat om te duiden wat nu is. Terwijl dat wat mij betreft de essentie van het hele verhaal is en dat vond ik dus wel in dat Boeddhisme. Die hadden het dus wel de hele tijd over wat is ruimte en tijd en wat is wel het zijn en die hadden daar hele verhalen over, die konden dat duiden. Dat vond ik geweldig. Dus ik las dat boek, voor mij helemaal logisch, maar die zeiden heel simpel je kunt heel lang over dingen kletsen, nou, doe ik graag en ik denk graag over dingen na, maar het zegt ja, je moet het doen, je moet gewoon je mond houden, je moet je telefoon in leveren, je moet geen boeken meenemen, je mag niet schrijven en je komt gewoon met 100 man in een zaaltje te zitten, slaapzalen en je krijgt gewoon te eten. Je hoeft nergens zorgen om te maken en er is een programma voor ’s ochtends vroeg 4 uur tot ’s avonds 9 uur. Je mediteert, je krijgt de techniek en zitten.

De allereerste stilte retraite van Roel Smelt

Bas:     Dit was de eerste retraite die jij zelf deed.

Roel:     Ja.

Bas:     Die deed jij in België.

Roel:     Die deed ik in België, was Heusterzolde, was een gehuurde locatie. Ik reed er naartoe en, ja, ik kende niemand, ik was eigenlijk helemaal alleen op de wereld daar, dat vond ik wel ok, maar ik weet nog dat ik op tweede Kerstdag en niemand heeft het over op dat moment dat het tweede Kerstdag is. Je praat niet met elkaar, ook ’s avonds niet dus je hebt geen, er wordt ook niet een duiding gegeven dat het Kerst is. Ik wist dat het tweede Kerstdag was en ’s avonds heb je alleen maar wat fruit te eten om hè, je maag leeg te houden, gewoon een praktische reden en ik weet nog dat ik een sinaasappel aan het eten was, één sinaasappel, ik denk oh, dit is mijn lekkerste Kerstdiner ooit. Ik was er zo happy mee met die smaak van die sinaasappel en dat ik daar alleen zat, er was geen stress, er was geen onrust er was ja, gewoon vrede en ik zat heerlijk die sinaasappel te eten. Was een van de mooiste momenten was dat. Daar kwam bij mij wel binnen ja, dit is zo profound, zo mooi dat je vanuit jezelf kunt ontdekken wat het zijn is en dat je al het andere eromheen allemaal maar verzonnen hebt en waar eigenlijk al je ellende uit voortkomt, jouw pijn, jouw verdriet kwam allemaal voor uit verhalen van dingen die jij denkt dat je moet zijn of dat je graag wil zijn, die vallen allemaal weg. En ik vond het ook heel moeilijk want ik vond het ook heel zwaar. Die eerste retraite was voor mij ook echt heel pijnlijk, op mijn knieën zitten deed heel veel pijn, mijn lichaam was al heel stijf dus ik vond het heel zwaar, ik vond het echt een horrorshow, maar tegelijkertijd merkte ik ja, maar hier zit wel iets bijzonders. En toen bedacht ik mij het volgende, ok, dat bedrijfsleven, hè, ik kan er veel leren en zo, maar dat heb ik eigenlijk wel onder de knie, dat kan ik doen in mijn hele leven, maar dat Boeddhisme en ze hebben het nog over iets heel anders, ze hebben over verlichting, what the hack that may be, maar blijkbaar hebben ze het erover, hebben ze erover geschreven, zijn er mensen die verlicht zijn geraakt en denk ik ja, als ik dan toch iets ambitieus mag doen in dit leven waarom ga ik niet uitzoeken wat die verlichting nou eigenlijk betekent. Dat heb ik me toen voorgenomen van nou, ik wil daar meer over weten. Als er iets spannend is in deze wereld dan is het wel uitzoeken wat die verlichting nou eigenlijk betekent.

Bas:     Wow.

Roel:     Nou, dat heb ik toen gedaan.

Druk zijn en elkaar bezig houden

Bas:     Ja, is het, en dan als je dat een beetje vertaalt in praktische zin is het bedrijfsleven eigenlijk niet ook elkaar druk en bezig houden en verlichting is juist met niks doen de verlichting vinden in jezelf of zo? Of hoe zie je dat?

Roel:     Ja, zo kun je het zien. Nou zijn er aan beide fronten zijn mensen druk want heel veel spirituele paden zijn ook gewoon allemaal de drukke dingen, rituelen en mensen en het levert voor mensen ook mooie dingen op. Bedrijfsleven levert mooie dingen op, ik ben er helemaal niet negatief over. Ik vind het heel mooi om teams te bouwen, ik vind het heel leuk om doelen te halen, weet je, je bent wel druk en kijk, het is goed om te beseffen dat het uiteindelijk allemaal leeg is, emptyness. In niets zit essentie.

Bas:     Je laatste broek heeft geen zakken.

Roel:     Ja, dus het is allemaal leeg. Dus beseffen dat alles leeg is, maar dat betekent niet dat je onverschillig bent of dat je het leven niet meer interesseert. Het is heerlijk om eraan deel te nemen en nu kom je eigenlijk wat mij betreft tot een hele belangrijke kwaliteit ook voor het bedrijfsleven, je bent niet meer gehecht aan de uitkomst. Dus je gaat met volledig, dus er is commitment op je inzet, dus ik ga volledig, ik ga ervoor, ik sta elke morgen op om lekker aan de bak te gaan, dus je inzet is er, commitment of inzet, maar er is volledig geen hechting aan de uitkomst. Dus dat is je dacht van nou ja, ik ga dit en dit halen maar het lukt niet dan ga je daar niet bij lopen huilen.

Bas:     Juist.

Roel:     Dan denk je ok, het doel is niet gehaald, so what. Het is toch allemaal leeg.

Bas:     Ja.

Roel:     Nou, dat heeft mij zo, dat geeft zoveel kracht, zoveel, maar dat geldt ook voor het Boeddhisme zo. In Boeddhisme, maar ook in de yogawereld daar zijn zoveel rituelen, zoveel dingen waar mensen, oh, ik moet dit doen, ik moet twee keer per dag zitten, maar dat is allemaal moeten. Net zoals in het bedrijfsleven en dat moeten word je ook weer, is ook weer misery.

Bas:     De teleurstelling begint bij de verwachting.

Roel:     Het is me niet gelukt en ik had het toch graag willen doen en maar dat is ook leeg. Dus ook daar niet gehecht aan de uitkomt. Dus ook het spirituele pad is niet gehecht zijn aan de uitkomst. En dat is het spirituele pad.

Niet gehecht zijn aan de uitkomst

Bas:     Kun je dat helemaal loslaten? Dat je niet echt aan de uitkomst? Ik bedoel je bent waarschijnlijk met dingen bezig waar je ook iets ja, ik zeg altijd hope is for the hopeless. Je hoopt dat het een bepaalde uitkomst krijgt.

Roel:     Uiteindelijk wel. Dus als je echt helemaal verlicht bent dan ben je dus al die rommel ben je dus kwijt. En ik noem het even rommel, oneerbiedig. Al die dingen waar je aan gehecht bent leveren uiteindelijk alleen maar verdriet op en ik kan het kort uitleggen. Ons bewustzijn kan alleen maar dingen waarnemen die trillen, die ontstaan en vergaan. Wij kunnen geen permanente dingen waarnemen zoals een vis geen water kan waarnemen kunnen wij alleen maar iets waarnemen wat trilt want ons oog kan alleen maar iets zien waar een trilling, de natuurkunde zegt dat ook, we kunnen alleen maar iets voelen waar beweging in zit. We kunnen wat niet beweegt kunnen wij niet waarnemen. Maar nu komt het, wat doet ons hoofd, we proberen iets permanents te maken van alles wat we zien. Ik Roel mag niet sterven, dus ik probeer iets permanents van mijzelf te maken, maar dat moet wel want ik leef alleen, ik kan alleen maar een wereld waarnemen die ontstaan is om te vergaan. Alles wat ik zie wat opkomt moet ook weer een keer de andere kant op trillen. De zon vergaat, alles komt en gaat, alles komt en gaat. Nou, dat is de wisdom, de wijsheid die je uiteindelijk echt gaat ervaren vanuit jezelf, dat kun je begrijpen op een oppervlakkige manier. Je kunt het ook van binnenuit begrijpen, oh, alles is alleen maar ontstaan om te vergaan, sterker nog, alles wat ik waarneem kan alleen maar zijn ontstaan om te vergaan. Als je dat weet waarom zou ik er dan nog aan gehecht zijn? En natuurlijk ben ik aan gewoon, ik ben niet verlicht, ben ik aan heel veel dingen gehecht en heb ik verdriet als het niet lukt en heb ik mijn depressieve dagen en al die dingen komen bij mij ook voor, maar je begint wel steeds meer door te krijgen op steeds meer momenten ja, ik kan er een beetje om lachen want het komt en gaat, het is toch niet belangrijk. En uiteindelijk is het ook de meditatie op de dood van ja, het komt en het gaat, alles komt en gaat.

Bas:     Ja, dat heeft natuurlijk twee zijdes want aan de ene kant is het heel krachtig als je dat principe snapt, maar ook heel confronterend dat je je eigen, ja, verwachting van het leven of whatever you call it moet loslaten omdat je niet gehecht bent aan de uitkomst.

Roel:     Ja, maar dat vind ik wel de mooiste manier, voor mij betreft echt de enige way out, echt de monster hack.

Bas:     Voor een vrij leven.

Roel:     Voor vrij leven. Dat is de enige hack die er is.

Bas:     Ja, en dat is ook, daar wil ik het ook wat langer over hebben want mensen denken altijd dat een vrij leven heel ver weg is, maar in deze theorie is het dus super dichtbij want het is gewoon letterlijk nou ja, een soort van stil zitten, nu.

Roel:     Nee, het zit in dit moment. Dus het kan niet anders dan dat het nu is.

Bas:     Exact.

Roel:     En we denken steeds oh, ik moet eerst 100 stappen doen, ik hoor het ook wel vaak zeggen oh ja, maar ik moet eerst elke dag twee keer mediteren, dan moet ik nog naar een paar cursussen en dan dit en als ik dat op orde heb en als ik dan mijn financiële zaken op orde heb dan. Dat is onzin, want dan is het weer andere ellende. Dus het is werkelijk in dit moment en misschien ja, het is misschien moeilijk voor te stellen, maar ik ga het toch proberen. Als je nu een kort meditatief moment kun je ook met je ogen open hebben. Als je nu al je verhaallijnen loslaat, de verhaallijn van mijn naam, de verhaallijn van mijn leven, de verhaallijn van de ellende van vanochtend, de ellende van morgen, alles wat er op mij af komt, als ik die nu allemaal vergeet, dat kun je middels middelen doen, maar je kunt het ook gewoon even mentaal doen dan ben je dit moment perfect gelukkig want de verhaallijn is er niet.

Bas:     Ja, dus je praat jezelf veel ellende aan in die zin.

Roel:     Ja, alles. Elke ellende komt voort uit een--

Bas:     Uit een verhaal.

Roel:     Uit een verhaal.

Bas:     Die je zelf vertelt.

Roel:     Die je zelf vertelt.

Bas:     En dat worden op een gegeven moment een soort van mantra’s want je blijft de verhalen aan jezelf herhalen.

Roel:     Exactly.

Bas:     En dat kan in de positieve zin, maar ook in de negatieve zin.

Roel:     Absoluut, maar positieve zin is ook hechting want als ik van de zon wil genieten dan wil ik in de zon zitten en als die er niet is ben ik ongelukkig. Dus zowel de positieve als de negatieve dingen zijn allebei dezelfde trilling de verkeerde kant op en alleen maar dus dat je volledig gelukkig kunt zijn met het hier en nu, dus die seinsvergesslheid, die flow waar Heidegger het over had, als je dat, dus je bent aan het skiën en dan kun je dat gevoel hebben en heel veel mensen zullen dat herkennen, je bent met sport of wat dan ook bezig, met hardlopen, dat is mijn meditatie, en ik snap dat want ze zijn in flow. En als je in die flow bent dan ben je, daar zit die perfecte gelukkigheid of dat gelukzalige gevoel. Maar hoe kun je dat dus nu zonder middelen, zonder dat je dat sporten doet, hoe kun je dat nou zelf in ieder moment echt diep ervaren en daar wat mij betreft zit verlichting.

Mijn eerste stilte retraite

Bas:     Oh wow. Ja, ik bedoel een paar maanden geleden hebben we natuurlijk heb ik meegedaan aan de meditatieretraite bij jou in de boerderij.

Roel:     Ja.

Bas:     We zaten met zes man geloof ik?

Roel:     Ja, het waren vijf mensen.

Bas:     Redelijk kleinschalig. Toen heb ik zelf ook ervaren wat het betekent om ja, 7 dagen lang een soort van nou ja, 10 uur per dag te mediteren, zit- en loopmeditaties af te wisselen, met niemand te praten, in jezelf te zijn, letterlijk te zijn. Dat was echt een heel, voor mij was het een heel bijzonder proces en het is ook zeg maar voor mijzelf, van tevoren dacht ik ja, ik heb een soort van mentale reset nodig en je wilt misschien ook wel weer een uitkomst die je hoopt, maar je wil eigenlijk in jezelf zijn om jezelf weer ja, tot rust te brengen en helemaal in jezelf te zijn en in het moment te zijn. En ik weet nog heel goed, ik weet niet welke dag het was, ik denk dag 3 of dag 4 toen was ik een loopmeditatie buiten aan het doen langs de Waal, langs het strandje en toen moes tik echt ja, een soort van uilen van geluk dat ik gewoon dacht van ja, het is zo fucking simpel om gewoon gelukkig te zijn met jezelf door gewoon alleen maar stil te zijn en echt alleen maar het moment te voelen en ik was zo rustig in mijn hoofd. Ik zat daar op een bankje en daarna ben ik elke dag daar met de zonsondergang gaan zitten langs het water bij de Waal gewoon met mijn ogen dicht, mijn handen op mijn knieën en ik was gewoon een half uur lang alleen maar een soort van aan het mediteren.

Roel:     Ja, that’s it.

Bas:     En ja, het voelde zo fijn.

Roel:     Ja.

Bas:     En het grappige was toen ik na die 7 dagen weer mocht praten, ja, dan heb je natuurlijk allemaal ja, dan heb je die stilte en dan zit je zo in het moment, ik wilde mijn telefoon ook letterlijk niet aanzetten want dat is een soort van wereld waar je eigenlijk niet terug in wil omdat het misschien ook wel een soort van nepwereld is of zo, ik weet niet hoe ik het moet omschrijven.

Roel:     Nee, zo voelt het ook, ja.

Bas:     Zo voelt het dan een beetje en dat was wel echt, ja, dat was heel bijzonder in ieder geval.

"Sinaasappelmoment"

Roel:     Nee, dat is precies, hè, dat was mijn sinaasappelmoment, voor jou was het op dat bankje en dat is de, ik noem dat de mystieke ervaring, dat is niet zo spannend als dat het, je hebt toen iets meegemaakt uit jezelf, niet doordat een ander het jou gegeven heeft omdat je wat middelen hebt genomen of wat dan ook, je hebt gewoon uit jezelf ervaren dat het zo is en die ervaring is super belangrijk want nu weet jij het bestaat, ik weet dat het zo is. En nu krijg je nu vervolgens natuurlijk het verlangen naar dat moment terug en daar zitten natuurlijk heel veel valkuilen want dat ga je dan weer proberen te forceren of ik moet heel veel retraites doen, dat is ook niet het antwoord, of hoe kan ik dat in mijn telefoon echt uit laten want dan kan ik dat moment vaker voelen. Uiteindelijk is zo’n retraite een herinnering uit je eigen systeem, dus dat is heel krachtig, maar hoe ga je dat dus in het dagelijks leven toepassen en dat betekent dat je het leven volledig leeft, meedoet met alles en nog wat, maar zoveel mogelijk momenten in die dag tegelijkertijd ook beseft dat alles alleen maar is ontstaan om te vergaan of dat alles leeg is, emptyness is. Dus voor mij zijn mantra’s in mijn hoofd op dit moment emptyness is voor mij een sterk mantra, alles is leeg, of alles is alleen maar ontstaan om te vergaan.

Wat is het leven waard?

Bas:     Ja, en dat is ook mooi want als je de filosofie en wat daadwerkelijk zo is dat alles is ontstaan om te vergaan dan maken we ons heel druk om dingen die nergens toe doen, die er eigenlijk helemaal niet toe doen laat ik het zo zeggen.

Roel:     Maar dat is precies wat een goed besef is.

Bas:     Exact.

Roel:     Maar ik merk ook ik was nu wat meer aan het, op social media aan het posten en een neef die ik al 20 jaar of 30 jaar niet gezien heb die nog wat vinnig reageerde op zo’n berichtje van hé, alles is alleen maar ontstaan om te vergaan, ja, en wat dan, wat is het leven dan nog waard of zo.

Bas:     Ja, klopt, die vraag had ik ook bij mijzelf. Als alles is ontstaan om te vergaan, wat doet het er dan nog toe.

Roel:     Nou, in feite doet het er niet toe. In echte spirituele zin er is no purpose. Er is niemand die met jou met een boekje loopt hè, dit is de purpose van Bas of van mij, het is purposeless, we are specks in the universe, it is nothing. Dus we zijn niets. En tegelijkertijd is het goed om zingeving te geven, ik heb er wel een beeld bij. Hè, wij hadden het er in het begin al even over, heel veel mensen leven het leven van een ander. Dan leef je dus eigenlijk de zin van een ander en jij vindt dat je moet voldoen aan verwachtingen die anderen gegeven hebben.

Bas:     Ja, je bent onderdeel van een droom van een ander, dat is vaak de uitkomst.

Ontdek jouw passie

Roel:     Je probeert hun gelukkig te maken, dus je probeert hun beeld gelukkig te maken, hun hechting. Dus dat is een volledig mislukt pad is dat. Dat lukt nooit want je voldoet nooit aan die eisen en vervolgens ben je je eigen, je eigen wil ben je niet aan het manifesteren. En ik denk dat voor ieder mens het belangrijk is dat ze vinden waar hun wil ligt. In yoga heet dat Antakarana, dat je vindt waar jij zelf passie, waar je energie van krijgt, waar je passie in hebt. Heel veel boekjes gaan er op dit moment over, Tony Robbins heeft het daarover, Albert Sonnevelt heeft het erover.

Bas:     Ja, ontdek je passie.

Roel:     Ontdek je passie. Dat gaat allemaal over kom je dus uit die painbody van voor de ander leven kom je naar jezelf van ik ga mijn eigen leven leven. Dat kon ik al gelukkig op jonge leeftijd doen, maar dan ga je dus je passie leven en dat is wat ondernemers voor mij ook symboliseren, ze zijn met hun passie bezig. Maar dat is ngo steeds een heleboel hechting, er zit een heleboel ellende in want het moet mislukken want het is alleen maar ontstaan om te vergaan. Maar het is heel wat anders dan voor de ander leven, je leeft voor jezelf, je komt in je eigen kracht en het mooie van je eigen kracht leven voelt als gratis energie. Het is een vorm van flow, het is nog steeds een gehechte flow, dus je staat niet op de slopes van een berg te skiën, dat is onthecht, je bent gehecht, maar je bent jezelf wel aan het, je leert jezelf kennen, dit is know thyself. Dit is jezelf leren kennen, je eigen systemen, je eigen lichaam, ik ontdek wie ik ben. Gezonde adolescentie, ik ga op mijn eigen benen staan, ik word krachtig, ik krijg gratis energie en dat is fantastisch, dat gun ik iedereen. Albert Sonnevelt heeft het daar ook over, helemaal goed. Maar ik denk dat er een stap daarna komt en dat noem ik dan ga je weer op in het geheel. Dus als je uiteindelijk dat begrijpt dat dat zo is en dat het alleen maar kan mislukken, heel positief hè, je kunt er heel veel geld uithalen, je kunt heel succesvol zijn in ondernemen maar dan merk je dat je je privéleven overboord hebt gegooid. Er is altijd ellende. Ik bedoel hè, ik coach ook ondernemers. Er zijn best zware, hele moeilijke gevallen. Er gebeuren hele moeilijke dingen. De uitkomst uiteindelijk is dat je ook je leert je eigen wil te ontdekken dat die useless is, dat die purposeless is, dus geen doel heeft en dat je die uiteindelijk dus ook los kunt laten. Je raakt minder gehecht aan de uitkomst en dan ga je dus weer op in het geheel, dan word je, je bent eigenlijk de druppel in de oceaan die doorheeft dat die zonder oceaan niet kan bestaan en dan word je, dus je gaat weer op in het geheel en dan word je dus waar ik het in het begin ook al over had je houdt op met te polariseren. Als ondernemer en als eigen wil ben je aan het afzetten tegen de rest, ik ga laten zien dat ik dat bedrijf ga neerzetten, ik ga laten zien wie ik ben, ik ga dat boek schrijven die zegt dat de wereld anders in elkaar zit, maar je bent in feite aan het polariseren. Je bent je eigen wil aan het groot maken, je bent krachtig aan het worden ten opzichte van andere krachten en in feite leidt het altijd tot conflict. En wat mij betreft is dan de volgende stap, dat is waar Eli Goldratt in The Theory of Constraints het ook over had, samenkomen, harmonie zoeken, synthese vinden samen en er is maar één oplossing uiteindelijk en dat is niet ik geef jou een beetje en je geeft mij een beetje, dat is polariserend. Uiteindelijk is er maar één oplossing, we gaan samen op in de grote golf. We worden samen weer, en dan word je dus een dienaar van de wereld, je gaat andere mensen helpen om datzelfde te ontdekken. Dat kan zijn door ze in hun ondernemerschap te helpen, wat ik heel fijn vind om te doen, en tegelijkertijd laat je af en toe doorklinken ja, bedenk wel dat doel wat je hebt met je bedrijf is niet het einddoel, dat is wat anders.

Bas:     Ja, bizar, en dat is toch een soort van turning point denk ik voor veel mensen dat ze dan wel hun eigen ding gaan doen, ja, zijn wie ze willen zijn. Belangrijk punt denk ik.

Roel:     Ja.

Bas:     Die veel mensen misschien nooit bereiken tot hun dood.

Roel:     Ik zie, ja, veel mensen--

Bas:     Wat zonde is natuurlijk.

Roel:     Heel zonde. Kijk, maar er zijn ook andere analogieën die je ook kunt houden, we zijn op deze aarde gekomen om iets te leren. Ik weet niet of het zo zit hoor, ik doe er ook geen uitspraken over, maar wat het mooie daarvan is, van je vindt jezelf als kind of als volwassene en je leeft voor de ander en ik denk zomaar dat 60-70% van de mensen daar altijd een beetje in blijft steken. En daar zit gewoon heel veel, daar zit heel veel verdriet en die wil je daarbij helpen. En je ziet heel veel cursussen, retraites die zijn heel erg bezig met jou een liefdevolle omgeving te geven waar je je thuis kunt voelen en dat noemen ze healing of wat dan ook en dat is voor heel veel mensen is het gewoon super belangrijk, zichzelf leren erkennen en zo en dat wil ik ook helemaal niet uitvlakken, dat is gewoon voor de grootste groep mensen zijn dat gewoon hele fijne manieren om in zichzelf te komen. Ik heb zelf alleen gezegd nou, ik ben zelf ook ondernemer, ik vind het leuk om met ondernemers te werken dus ik werk met de mensen die hun passie hebben gevonden. Daarmee sluit ik gewoon groepen eigenlijk of die laat ik, daar doe ik wat minder mee omdat dat een groep is waar ik gewoon meer mee resoneer, waar ik meer mee heb. En ik vind het heel leuk om na te denken of met elkaar te werken van maar snappen wij ook al een beetje dat we weer opgaan in de grote oceaan. Dat we onze doelen eigenlijk los moeten laten. Dat vind ik heel spannend, dat ben ik zelf ook nog aan het ontdekken.

Bas:     Ja.

Roel:     Dus ik wil met die groep bezig zijn, van ondernemers helpen van hé, hoe wordt het nou dat wij weer opgaan in het grote geheel. Dat we echt in de grote synthese terechtkomen.

Het natuurlijke proces van leven

Bas:     Ja, want het idee dat je op een dag dood gaat en eigenlijk er dan laat maar zeggen niks meer is, ja, daar kun je ook natuurlijk over filosoferen, maar dan, ja, dat gezegd hebbende hoefde je je eigenlijk niet zo druk te maken.

Roel:     Nee.

Bas:     Precies.

Roel:     Nee, maar dat is de echte uitkomst. Op het moment dat jij voor je sterven begrijpt dat niets ertoe doet en dat jij gewoon, en je ziet het ook, natuurlijk is dat het droombeeld wat we hebben van een oudere opa dat die gewoon helemaal vredig op zijn sterfbed ligt, dat die er alleen maar voor zijn kleinkinderen is en dat is natuurlijk bij veel mensen zie je dat, je ziet het ook best natuurlijk ook zo gaan. Mijn oma had zoveel vrijheid, was met pensioen en dat zij alle liefde en vrijheid aan mij kon geven waar ik heel veel steun van heb gehad, maar dat kon ze als oma doen.

Bas:     Ja.

Roel:     En dat zie je dus, het is ook een natuurlijk proces. Dus als je naar een mensenleven kijkt is dat ook het natuurlijk proces. Pain body als je jong bent, de adolescentie ga je staan, tot je 30e ga je jezelf vinden, dan ben je je passie aan het uitwerken, maar ik denk dat de Westerse wereld nu veel te veel gefocust is dat passie het einddoel is omdat ze dus ruimte en tijd geaccepteerd hebben als dat is hem dus we moeten een doel halen. De Westerse wereld is heel erg we moeten een doel halen.

Bas:     Ja.

Roel:     En ik denk dat het zoveel rijkdom zou zijn voor heel veel mensen als ze begrijpen nee, dit is alleen maar een tijdelijk station, je hebt een druppel op de grote oceaan.

Leven in een samenleving

Bas:     Ja, maar toch word je als, je leeft in een samenleving en je wordt daar letterlijk net zoals in een kudde schapen word je daarin meegenomen dus je bent je omgeving zeg ik altijd maar, dus je omgeving zorgt ervoor dat jij ook zo bent als vaak een groot deel van de rest van de omgeving.

Roel:     Ja, er zitten afhankelijkheden in.

Bas:     Ja, en dan is het heel moeilijk om het zwarte schaap te zijn om het zo maar te zeggen van nee, ik ga mijn eigen weg en ik heb mijn eigen theorie en het maakt me allemaal niet uit wat jullie doen, maar ik ga naar links en gaan jullie maar naar rechts.

Roel:     Daar komt het wel op neer en weet je, ik heb altijd geroepen van nou ja, mijn eigen kwaliteiten in het leven zorgen ervoor dat ik absoluut vrij ben, ik zet mij ergens neer zonder geld of iets en ik bouw daar wel iets. Door dat gevoel te hebben dat wetende van mijzelf durf ik, heb ik vrijheid. Maar hè, een ander punt en misschien is dat een hele mooie set-up hiervoor, ik denk dat het heel goed is voor mensen dat zij hun inkomsten zo garanderen dat ze vrij kunnen leven.

Bas:     Juist.

Wat is een vrij leven?

Roel:     En je kunt dat doen, de meeste mensen denken oh, ik moet eerst een bedrijf starten dan kan ik dat verkopen en dan heb ik genoeg geld en dan ben ik vrij. Dat heb ik heel vaak zien mislukken. Hè, mensen kopen dan een zeilboot, denken dit is het, varen een jaar en denken dit is het ook niet en beginnen weer een ander bedrijf.

Bas:     Precies.

Roel:     Dat gaat altijd zo.

Bas:     Ja.

Roel:     Ik heb het een paar keer gewoon van dichtbij meegemaakt. Maar wat je dus wil is wat mij betreft dat je nu al begrijpt dat je vrij bent en nu door simpele middelen zorgen dat jij, dat kan door middel van vastgoed of andere manieren, maar ik denk dat het goed is op een jonge leeftijd door te hebben dat je moet zorgen dat je zelf een basisinkomen krijgt waardoor jij alle keuzes in het bedrijfsleven ook op een vrije manier kan nemen. Want de meesten in het bedrijfsleven zijn begonnen met hun eigen wilskracht, die hebben hun passie gevonden, zijn een bedrijf ergens in begonnen en vinden zichzelf dan na een paar jaar terug, veel te hard werken, werken voor de investors, dingen doen die ze niet echt in geloven. Vorige week liep ik nog met een gozer die in autodelen had gezeten en die had echt werkelijk, die had echt een nobel doel in het leven om die auto groener te maken en echt, en geld interesseerde hem niet, maar ja, er waren investors bij gekomen en die zeiden van ja, het moet uiteindelijk wel gewoon het geld moet wel terugkomen naar de investeerders dus we moeten dingen doen die jij misschien niet zo leuk vindt, maar die gaan we wel doen. En het was een goede ondernemer dus hij deed dat, maar hij zegt ja, maar het is niet mijn passie. Dus tegen hem heb ik ook gezegd zorg nou dat jij vastgoed en andere middelen krijgt waardoor jij inkomen genereert waardoor je altijd dat kunt blijven doen waar je echt in gelooft. En ik merk dat ik nu daar ook wel vocaler in wil worden en mensen daar ook in wil helpen. Hè, de wereld zit zo vol met allerlei mogelijkheden om passief inkomen te genereren die je dan met een paar uur per week kan doen en dan ben je namelijk echt vrij om je eigen wil echt uit te leven.

Bas:     Ja, ik snap het, ik bedoel ik heb het zelf heel erg ervaren zeg maar de afgelopen 10, 15 jaar. Tijdens mijn wereldreis had ik een relatief kleine business, ik deed echt nog geen half miljoen per jaar zeg maar, ik had een paar mensen en ik kon net alles betalen, maar ik reisde wel de wereld rond en ik was zo vrij als een vogeltje. Dan kom je terug en dan ga je daarna weer allemaal moeilijke dingen op je vork halen om tot de conclusie te komen dat het vrije leven eigenlijk het maximaal haalbare was wat ik al had.

Roel:     Precies.

Bas:     En dat was mijn conclusie. Dus ik denk ook van als je dan je vrije leven hebt dan beter dan dat wordt het niet zeg maar en je hoeft je niet meer druk te maken zetten we even tussen haakjes over geld. En je kan er natuurlijk voor kiezen om ook heel erg eenvoudig te leven en ook die vrijheid al veel eerder te claimen.

Roel:     Het is een combinatie.

Bas:     Heel veel mensen die in Amsterdam of op de Zuidas of waar dan ook wonen die zijn 80 uur per week aan het werk om vervolgens alleen maar te slapen in iets wat veel te duur is. Ja, dat, letterlijk.

Roel:     Ja, dat vind ik een mooie, dus zo beleven hoort ook echt wel bij het ja, bij het spirituele pad goed volgen denk ik. Kijk, op het moment dat jij met heel veel heftige dingen bezig bent dan ben je ook te heftig in je hoofd. Dan kom je heel moeilijk in het hier en nu. Dus zo een leven leven heeft heel veel voordelen. A) heb je minder financiële middelen nodig om vrij te zijn, maar het helpt ook om je geest rustiger te houden. Op het moment dat jij weinig dingen doet die waar je onrustig van wordt in je hoofd, ja, dan wordt het spirituele pad ook makkelijker. Dus het zo beleven maar zorgen dat jij zelf passief inkomen genereert wat niet uit je bedrijf komt is een setup die nu zeker voor de nieuwe generatie veel makkelijker haalbaar is. Dus ik kan echt iedereen alleen maar proberen te inspireren van zorg daar zo vroeg mogelijk voor dat je dat van elkaar scheidt.

Bas:     Precies.

Roel:     En ik heb het voor mijzelf nu ook een stukje gescheiden. Dus ik heb passief inkomen geregeld en de werken doe ik er dan op dat moment bij omdat ik dat wil doen op dat moment.

Purpose vinden in het leven

Bas:     Ja, en toch ben je in het begin van je leven heel erg druk om dat eerste deel te regelen dat je gewoon denkt van hoe kan ik financieel los, vrij zijn, whatever you call it en er zijn natuurlijk 100.000 mensen die cursussen aanbieden inclusief ikzelf om daar een pad naartoe te vinden hè, of dat nou vastgoed is of een e-commercebedrijf of wat dan ook, ja, er zijn nou, verschillende methoden om daar te komen en dat is toch het eerste waar je je druk om maakt. Weet je, als je een business start denk je van ja, het maakt mij niet uit hoe ik geld verdien, als ik maar geld verdien.

Roel:     Ja, dat dacht ik ook.

Bas:     Daarna ga je meer ben je vrij en dan ga je nadenken oh, wat is mijn purpose eigenlijk of ga ik over doelen nadenken of wat ben ik nou eigenlijk aan het doen. En dan kom je daarmee op dat pad uit.

Roel:     Ja, maar ik denk ook dat het een natuurlijke beweging is. Kijk, basisinkomen komt eraan als beginsel, kan niet anders denk ik uiteindelijk, maar daar gaat gewoon tientallen jaren overheen voordat dat er is. Maar ik denk juist mensen die ondernemende geesten hebben die kunnen dat dus regelen. Maar de echte, de input die er is, zorg dat je het gewoon echt scheidt van je business. Dus maak daar twee aparte ventures van. Dus dit is je money making machine en die je een paar uur in de week kunt doen en dit is wat ik echt graag wil doen.

Bas:     Ja.

Roel:     Want ik moet altijd denken aan Allan Watts, een heel leuk filmpje op YouTube ook van what would you do if money is no object.

Bas:     Exact.

Roel:     Geweldig filmpje en die stem van hem is mesmorizing, maar een hele goede filosoof overigens, helemaal in de lijn waar ik ook in zit en maar dat vond ik zo inspirerend, what would you do if money is no object. En ik gebruik het altijd in coaching en vorige week vrijdag zat ik nog met iemand die ik nu help met zijn business en toen vroeg ik ook, maandagochtend je wordt wakker, je hebt 10 miljoen op de bank staan, money is no object, what would you do? En dan krijg je het juiste antwoord.

Bas:     Ja.

Roel:     Dit is wat ie wil doen. Ok, dan gaan we daar dus de hele klus om jou heen gaan we daaromheen breien.

Bas:     Juist.

Roel:     Want dat is belangrijk.

Bas:     Juist.

Roel:     Niks anders.

Bas:     Ja, ja.

Roel:     En dat is voor iedereen denk ik een hele gezonde.

Bas:     Dat is de inner fire.

Roel:     Ja.

Bas:     Echt de innerlijke drive.

Roel:     Ja, innerlijke drive, Atman in yoga.

Bas:     Ja.

Roel:     En wat wil je doen if money is no object en dat is voor mij, en dan komt die echte passie naar boven, komt gratis energie erbij. Hij zegt ook in dat filmpje zo mooi van joh, hè, je ouders zeggen dat je dit en dit moet doen, het leven van een ander ben je aan het leven, maar als jij punniken op de Zuidpool wil gaan doen, doe dat. Waarschijnlijk ben jij daar uniek in en waarschijnlijk kun je daar leuke dingen mee doen en kun je er nog geld mee verdienen ook.

Bas:     Ja, precies.

Roel:     Omdat jij dat gaaf vindt.

Bas:     Ja, ja.

Roel:     Dus doe dat dan ook. Don’t worry about the money. The money will come. Sterker nog, hè, ik stel nu voor van zorg dat je twee stromen hebt, je money stroom en die andere en dan Watts is nog veel directer erin, nee, doe datgene waar je echt in gelooft en don’t worry about the money.

Bas:     Ja, ja.

Roel:     He is right.

Jouw eigen pad vinden

Bas:     Ja ik geloof er ook in, alleen het stomme is dat je voor, als je dat punt nog niet bereikt hebt dan geloof je dat niet direct. Je neemt het niet als waarheid aan. Je zegt van ja, ik kan wel gaan doen wat ik leuk vind, maar ja.

Roel:     Je ouders verklaren je--

Bas:     Als ik de hele dag met de kinderen wil spelen, ja, daar kan ik niet mijn huur van betalen zeg maar. Maar misschien ook wel.

Roel:     Ja, misschien ook wel, ja, ga daarover nadenken.

Bas:     Dan kom je tot de golden circle zeg maar. Ja, mooi man. Het heeft mij ongeveer 8 jaar gekost voordat ik mentaal over de drempel was om een retraite te gaan volgen die ik gevolgd heb, die ik de afgelopen, of een paar maanden geleden bij jou heb gevolgd. Ik denk dat zo’n stilteretraite ook eigenlijk nooit, voor mensen is dat nooit het juiste moment zeg maar. Ik zeg altijd het is net als kinderen krijgen, het komt nooit op het juiste moment.

Roel:     Nee.

Stilte retraite in Portugal

Bas:     En als je er eenmaal uitkomt dan kijk je van ok, dit had ik veel eerder moeten doen. Zo denk ik er nog 100% over. Nou, en binnenkort in oktober is er nog een retraite.

Roel:     Ja.

Bas:     Ik heb besloten om ook weer mee te doen en ja, ook het is in Portugal.

Roel:     Ja.

Bas:     Dus ook nog op een hele mooie locatie. Ja, misschien kun je er wat meer over vertellen.

Roel:     Ja, weet je, die traditie, die Boeddhistische traditie is een mooie traditie en voor mij is het ook belangrijk om in die lineage te blijven, in die lijn van leraren. Dat is echt wel een belangrijk punt want waarom is dat belangrijk, die theorie is heel puur, ik kan er ook nog steeds iets in leren en het is goed dat je uiteindelijk leraren hebt die jou kunnen helpen met ok, daar zit jij even zwak en we helpen je even de goede richting in. Die lineage is voor mij echt super belangrijk. Maar dat is gewoon een Boeddhistische lineage. Ik heb in een organisatie gezeten, de Vipassana organisatie van meneer Goenka en die organisatie heb ik ook aan alle kanten geholpen en heel fijn mee gewerkt en ik heb daar ook, ik ben uiteindelijk assistent leraar geweest en daar heb ik, ja, zat je voor honderden mensen zat je deze cursus te geven en heel fijn om te doen. Op een gegeven moment merkte ik van ok, maar die is echt bedoeld om heel veel mensen door die cursus te helpen. Dat respecteer ik ook en voor mij heb ik altijd het idee gehad, ja, maar ik zou graag met een paar mensen aan de slag willen. Met een paar mensen die dit heel serieus willen oppakken en waar ik ook door geïnspireerd raak om weer verder te komen. Want ik heb ook een paar keer in een 30-daagse gezeten. Dan zit je echt letterlijk met de monniken te mediteren in Thailand of in India. Heel inspirerend. Maar voor mij was het ook zo, wat is dan de volgende stap en hoe kom ik dan een stukje dichterbij en hoe kan ik de juiste begeleiding daarin krijgen en geven. En toen kwam ik zelf tot de conclusie wat nou als ik wat losser kom van die organisatie, ik heb me nu wel verbonden met Insight Meditation in Amerika dus daar zit de hele lineage ook weer in. Dus wat dat betreft heb ik de lineage daarmee verzekerd, ik ben ook in goed contact met die leraren. Ik ben net ook in Amerika geweest voor een 7-daagse retraite in Massachusetts, in Barre, echt fantastisch en heb ik ook weer echt wel meer dieper inzicht voor mijzelf opgedaan en voor mijzelf werd het zo helder van joh, wat zou het mooi zijn als ik nu de groep waar ik het meeste mee heb, deze ondernemers, als ik die in de gelegenheid stel om deze training, deze retraite te volgen. Want ik merk vaak--

Bas:     Die ervaring ook te hebben.

Roel:     Die ervaring te hebben. Want ik merk vaan dat dat vaak youngsters zijn, dus mensen tot 30, de backpackers die graag naar dit soort retraites gaan en ik merk vaak ook in Nederland het zijn vaak de pensionado’s die er dus de tijd voor hebben. Maar ik wil juist die ondernemers raken. Nou, dus vandaar dat ik gezegd heb dat gaan we doen. Afgelopen januari hebben wij een retraite gehouden bij ons thuis, dat waren echt allemaal ondernemers, 4 uit de 5 waren ondernemers. Dat vond ik zo leuk. De gesprekken na afloop die hadden een andere wending.

Bas:     De impact is ook groter. Ondernemers gaan iets doen in de echte wereld.

Roel:     Die zie je ook echt beslissingen nemen en ik ga dit stoppen, ik ga dat doen, fantastisch. Dus dat vond ik zo leuk dat ik ook gezegd heb nou, daar wil ik verder mee en wat kan ik dan doen? Natuurlijk de locatie doet er niet toe, het mag gewoon sober en zo.

Bas:     Natuurlijk.

Roel:     Maar weet je, er zijn zoveel yoga retraiteplekken over de wereld die je kunt huren en ik vond er een in Portugal maar ze zijn echt overal te vinden en er zijn ook websites voor. Ik denk joh, ik huur een locatie in Portugal, daar kunnen 15 mensen kunnen daaraan deelnemen, hebben ze een eigen huis, eigen plek, zwembad bij, natuurlijk je gaat daar geen wilde dingen doen want alles is in stilte de hele dag, maar de faciliteiten zijn er en dat betekent dat je een wandeling kunt maken, kun je langs de zee lopen. De theorie blijft hetzelfde, de techniek blijft hetzelfde, de telefoontjes zijn ingeleverd. Je leest niet, je schrijft niet, je bent de hele dag in stilte, misschien dat je een vraag aan mij stelt en dat wij even een checkgesprek hebben. Het programma voor ’s ochtends vroeg 6 uur tot ’s avonds 9 uur is hetzelfde. Dus je kunt dezelfde ervaring ermee hebben, maar voor mij was dat wel iets van ja, dat is toch ook wel een fantastische en inspirerende plek juist om die ondernemers aan te trekken of te inspireren van joh, neem die week nou voor jezelf, ook al denk je dat het niet kan, moet die telefoon aan blijven staan.

Bas:     Dan moet je het juist doen.

Roel:     Dit moet je juist doen en dit is eigenlijk wel fantastisch. En dat heb ik opengezet. Daar ben ik nu ook over, ik merk ook dat daar komen best wel inschrijvingen nu voor binnen, loopt, zijn nog een paar plekken over, maar ik ben ook van plan om het elk jaar te gaan doen dus wat mij betreft een keer per jaar in Portugal. Ik ben bezig met een club in Amerika om het daar ook te doen. Die club daar zijn inspirerende ondernemers, 360 die met allemaal hele wilde plannen bezig zijn tot het klonen van dinosaurussen en dat soort zaken, dat soort ondernemers lopen er rond. Ik was daar vier weken geleden en ik ben daar met een plan bezig om te zorgen dat we precies die week voor die summit dat we dan ook zo’n 7-daagse gaan houden. Maar die zullen we waarschijnlijk in Californië gaan organiseren. Dus daar ben ik mee bezig en dat zou een geweldige impact hebben. Dan hebben die mensen net die 7 dagen in stilte gezeten, een paar daarvan en die gaan daarna die summit in. Nou, dat lijkt me een geweldig effect dus dat is het punt op de horizon, maar ik kijk heel erg uit ook naar Portugal om daar met mensen gewoon lekker in de nazomer nog die retraite mee te maken.

Bas:     Super.

Roel:     We hebben daar goede begeleiding bij en ja, lijkt me fantastisch om mee te maken en dat gaf jij ook al aan het zou goed zijn om na afloop een dag nog te hebben samen of misschien wel meerdere, om met die ondernemers ook met elkaar gewoon ja, een soort mastermind te vormen.

Bas:     Juist.

Roel:     Om daar vorm aan te geven.

Bas:     Als je het met ondernemers doet is dat denk ik wel echt een meerwaarde.

Roel:     Dus dat vond ik een onwijs goed idee dus ik ben ook aan het kijken of we wat kunnen verlengen de huur. Lijkt me fantastisch.

Meer informatie over de aankomende stilte retraite

Bas:     Mooi man, mooi. Nou, waar kunnen mensen iets vinden hierover stel ze willen hier meer informatie over vinden of er zijn volgens mij nog maar een paar plekjes vrij, maar stel je wilt je opgeven?

Roel:     Nou, er komen er dus meer daarna hè, dus viriya.org, je zult het ook wel in de description zetten zeg maar, dus viriya.org.

Bas:     Ok.

Roel:     En Viriya staat voor right effort, voor juiste inzet.

Bas:     Kijk.

Roel:     Dus dat is een woord uit de Boeddhistische Pali. Viriya.org is ook een community dus dat is daar kun je gewoon lid van worden, kost niks, dat betekent dat je een sign up doet dan ben je er binnen en dan kun je dus veel meer kennis vinden, kun je samen mediteren, je kunt met elkaar ook informatie uitdelen dus mijn intentie daar en mijn ambitie is om daar een community van te maken waar dus ook die retraites in staan waar mensen naartoe kunnen.

Bas:     Mooi.

Roel:     Overigens die retraites zijn allemaal cost based. Dat betekent dat ik gewoon doorgeef wat het kost, eten en drinken alles zit erbij. Vluchten niet, doe je zelf, maar goed, dat zijn travel cost. Dat betekent dat het cost based is. Portugal is iets van €1.250,- heb ik tot nu staan. Dat betekent dat je het daarvoor doet en de vergoeding voor eventueel voor mijn werk, voor de leraar en dat soort dingen is iets wat je op de laatste dag van de retraite mag geven. Dat is een donatie en dat hoort ook bij de traditie en dat geld gaat allemaal naar een foundation, naar een stichting.

Bas:     Juist.

Roel:     En dat betekent dat we daar weer andere meditatieorganisaties mee helpen dan wel mensen die het geld niet hebben voor die €1.250,-, maar die toch de juiste intentie hebben om te komen. Dat kunnen jongelingen zijn of mensen die even gewoon in de put zitten, dat je het vanuit die dat fund deze meditatie kunt geven. Dus in principe hou ik er niks van over, wat ik al zei, mijn geld heb ik gescheiden van wat ik echt wil doen in het leven.

Bas:     Ik snap het, ja.

Roel:     Dus dat klopt ook op die manier en daarmee kun je het zuiver houden.

Bas:     Mooi, mooi.

Roel:     Ja, dat is wel belangrijk dat zuiver.

Bas:     Ja, ja, zeker, zeker. Ja, precies. Dus mensen betalen eigenlijk de kostprijs om daar te zijn en kunnen de laatste dag een donatie doen als ze dat willen.

Roel:     Ja, mag ook niet, ook goed.

Bas:     Ja, super. Ja, ik heb er in ieder geval onwijs veel zin in om in oktober weer te gaan zitten, hoe gek het ook klinkt.

Roel:     Ja, ja, dat denk je altijd van tevoren. Dag drie denk je wat doe ik hier ook alweer, maar ja.

Bas:     Precies, wat ben ik hier aan het doen? Lachen man.

Roel:     Ja.

Outro

Bas:     Ja, ik vond het een fascinerend verhaal. Ik vind het tof, blijf doen wat je doet en zorg, ja, toch verander je mensen hun leven ergens ook door ze de stilte in te brengen en dat is echt fantastisch en helemaal mooi om dat met ondernemers te doen.

Roel:     Ja, is echt heel leuk.

Bas:     Tof man. Dank voor je verhaal Roel.

Roel:     Ja, bedankt voor het luisteren en voor het gesprek.

Bas:     Yes.

Bedankt voor het luisteren naar de Ondernemen op Slippers podcast. Check voor meer informatie ondernemenopslippers.nl. Tot de volgende keer!

Bas:     Super tof. Dat was Roel Smelt, heel verhaal over filosofie, technische bedrijfskunde tot het organiseren van retraites en passie voor techniek. Onwijs gaaf spektakel. In oktober ga ik zelf ook mee weer naar de 7-daagse meditatieretraite, lekker de stilte in. Ik heb er nu al zin in. Mocht je dat ook willen checken, viriya.org.

Roel:      viriya.org, ja.

Bas:     Goed, we zullen wel ergens een linkje plaatsen.

Roel:     Insight meditation. Nou, als je op insight meditation zoekt dan vind je het wel.

Bas:     Top, nogmaals dank Roel.

Roel:     Ja, ook bedankt.

Bas:     Tot snel.